Vandaag nemen gidsen Iris de Brouwer, haar man Pepe en buurtwerker, filosoof en antimaffia-activist Ciro Corona ons mee door de wijk Scampia in Napels. Niet om aapjes te kijken maar om te laten zien wat er allemaal gebeurt om de wijk uit het slop te halen.
Capo
Als wij de wijk ingaan komt er meteen een man op de gids af die even verhaal komt halen. “Waarom haal je die toeristen naar de wijk?” Onze gids gaat mee naar de capo om uit te leggen dat wij hier zijn om een anti-maffia-beeld weer te geven van de wijk. Het voelt toch ongemakkelijk. Wij vallen op als grote blonde Hollanders. Op de muren staat: “No al turismo dell’orrore” (Nee tegen het horror-toerisme.) Op een andere muur lezen wij: “Geen foto’s maken!”
Gomorra
Terwijl de Scampiabewoners na de clanoorlogen (2004-2012) hun best doen om op te overleven haalt regisseur Roberto Saviano de wijk in één klap onderuit door er de serie Gomorra op te nemen die over de gewelddadige Camorra gaat. Hij betaalt de bewoners om hun sobere huizen te laten veranderen in filmsets. Mensen worden voor weinig geld ingezet als figuranten. De wijk wordt neergezet als het slechte Gomorra. (Sodom en Gomorra)
Nog steeds hebben de bewoners last van die negatieve naam. Het is een achterstandswijk. Er is armoede. Maar de mensen willen niet als aapjes worden bezichtigd. Het staat met grote letters op de zeilvormige flatgebouwen, de VELE, die in de zestiger jaren zijn gebouwd. NON SIAMO NOI IL PROBLEMA! Wij zijn niet het probleem. Wie dan wel? De mensen in de VELE wonen er zonder elektriciteit en de waterleiding is lek. Ze zijn dakloos maar vinden hier een plek. De overheid kijkt toe.
Ciro Corona
Ciro Corona niet! Hij groeide op in deze wijk. In plaats van mee te doen met het geweld stroopt hij zijn mouwen op. Samen met vrijwilligers wordt een voormalige school, verzamelplaats van drugsgebruikers, verbouwd tot buurtcentrum met karateschool, dans- en muziekruimte, opvangplek voor jeugd, bibliotheek, etc. Het centrum is vernoemd naar een onschuldig slachtoffer van de Maffia, Gelsomina Verde. Gelsomina werd, toen ze 21 was, gemarteld en vermoord omdat ze niet wilde vertellen waar haar ex-vriendje, die de Maffia had verraden, was.
Er is hoop
Het gaat steeds beter met de wijk. De eerste Vele zijn afgebroken en er zijn nieuwe modernere flats voor teruggekomen. Een deel van de verpleegkundigen-opleiding bevindt zich in de wijk. Er komen winkels en in een van de flats bevindt zich de protezione civile. Het zal nog even duren voor de 400 gezinnen allemaal een hoopvolle toekomst hebben. Maar er is hoop.
Anti maffia tour
De tour duurt twee en een half uur. Daarna stappen wij weer in onze beschermde wereld.
Wil je ook iets doen voor Scampia? Dat kan. Een deel van de opbrengst van de tour gaat naar Scampia.
Klik hier voor de tour.
– Artikel NRC over Scampia
– YouTube filmpje over Scampia
– 15-06-2022 artikel over de dood van de opdrachtgever van de moord op Gelsina.
Ik heb dezelfde tour gedaan een aantal jaar geleden, en het maakte een grote indruk op me. Ciro is een absolute held, en ik heb nog nooit zoveel menselijke warmte en vriendelijkheid ervaren als daar. De graffiti stelt het al: de bewoners zijn niet het probleem.
Maar toen we op het metrostation Scampia aankwamen, vielen we wel midden in een herdenkingsdienst van een eerdaags doodgeschoten spoormedewerker, dus neem het etiket ‘ gevaarlijk’ daar wel serieus!
Nou die waarschuwing nemen we zéker serieus. Het is ook niet onze bedoeling daar zonder Ciro nog eens heen te gaan.
Wat een mooi streven. Daar wordt een mens blij van. Mooi stukje levensles.
Een andere wereld dan waar wij in leven! Heftig.